Kulak ağrısı her zaman kulağın kendisinden kaynaklanmaz. Bazı durumlarda kulak tamamen normal görünür ancak kişi şiddetli ağrı hisseder. Bunun nedeni, baş ve boyundaki sinir ağının ortak olmasıdır. “Sinir, vücudun kablo sistemidir. Elektrik kablosu gibi düşünün; mesajı bir yerden diğerine taşır.”
Diş, çene eklemi, boğaz veya boyun kaynaklı bir sorun, aynı sinir yolları üzerinden kulağa yansıyan ağrı oluşturabilir. Bu durum “referred otalgia” olarak adlandırılır.
Aşağıda, kulakta hastalık saptanmadığında en sık görülen yansıyan ağrı nedenlerini ayrıntılı ve anlaşılır şekilde bulabilirsiniz:
1.Diş Çürükleri ve Diş Eti Hastalıkları
Ağız içindeki diş sinirleri, kulak çevresini besleyen trigeminal sinirle bağlantılıdır.
Bu nedenle:
- Derin çürükler
- İleri diş eti iltihabı
- Diş apseleri
- 20’lik diş problemleri
kulakta zonklayıcı, batıcı veya yaygın bir ağrıya neden olabilir.
Ağrı genellikle gece artar, sıcak-soğukla tetiklenir ve çeneye yayılabilir.
Ne zaman şüphelenmeli?
Ağız açıp kaparken hassasiyet olması, belirli bir dişi bastırınca ağrı oluşması, çiğnerken rahatsızlık hissi.
2.Çene Eklemi (TMJ) Bozuklukları
Çene eklemi, kulağa anatomik olarak çok yakındır.
Stres, diş sıkma/bruksizm, uyku bozuklukları ve diş yapısındaki kapanış sorunları, eklemde aşınma veya kas spazmına yol açabilir.
Belirtiler:
- Kulak yanında derin ve künt ağrı
- Çiğnerken, esneme sırasında artış
- Çene açıp kaparken “klik” veya “takılma” sesi
- Sabahları çenede sertlik
Bu durumda kulak tamamen normal görünür, ancak ağrı çok güçlü hissedilebilir.
3.Boyun Kas Gerginlikleri ve Postür Bozukluğu
Boyun omurlarını çevreleyen kaslar, özellikle trapez ve sternokleidomastoid kasları, gerildiğinde ağrı kulağa yayılabilir.
Kimlerde sık görülür?
- Bilgisayar başında uzun çalışanlarda
- Telefonu uzun süre öne eğerek kullananlarda
- Stres kaynaklı kas sıkması yaşayanlarda
- Spor sonrası aşırı yüklenme olanlarda
Klinik özellik:
Ağrı genelde boyun hareketleriyle artar ve kulak arkasına yayılan bir baskı şeklindedir.
4.Nevraljiler (Trigeminal, Glossofaringeal, Vagus Siniri)
Baş ve boyundaki bazı sinirlerin ani ve şiddetli ağrı atakları oluşturmasıdır.
Kulak, bu sinirlerin dallarıyla yakın komşulukta olduğu için yansıyan ağrı sık görülür.
Trigeminal Nevralji
Yüzde elektrik çarpması tarzı kısa ataklar yaratır. Çiğneme, konuşma veya yüz dokunmak ağrıyı tetikler.
Glossofaringeal Nevralji
Ağrı genellikle boğaz, yutak ve kulak arasında keskin bir hat şeklindedir.
Yutkunmak ve öksürmekle tetiklenir.
Vagus Siniri Ağrıları
Daha derin, künt ve açıklaması zor bir kulak ağrısı oluşturabilir. Özellikle boğazın alt kısmındaki irritasyonlarda görülür.
5.Bademcik İltihapları (Tonsillit, Peritonsiller Abse)
Bademcikler, glossofaringeal sinir aracılığıyla kulağa yakın bölgelerden uyarı alır.
Bu nedenle boğazdaki bir enfeksiyon çoğu zaman tek taraflı kulak ağrısı ile kendini gösterir.
Eşlik eden belirtiler:
- Yutkunmada şiddetli ağrı
- Ağız açmada zorlanma
- Ateş
- Ağız kokusu
- Boyunda lenf bezi şişliği
Peritonsiller abse gelişirse ağrı çok daha şiddetli olur ve sıklıkla kulağa vurur.
6.Dil Kökü, Yutak veya GırtlakTümörleri
40 yaş üstü, sigara ve alkol öyküsü olan kişilerde mutlaka akılda tutulmalıdır.
Bu tümörler erken dönemde belirti vermeyebilir, ancak tek taraflı, inatçı ve açıklanamayan kulak ağrısı en önemli uyarıcı işaretlerdendir.
Diğer uyarıcı bulgular:
- Ses kısıklığı
- Yutma güçlüğü
- Boyunda kitle
- Kilo kaybı
- Kanlı balgam veya ağızdan kan gelmesi
- Geçmeyen boğaz ağrısı
Bu nedenle otalji olup kulak normal görünüyorsa, üst solunum yolu ve boyun mutlaka detaylı endoskopik muayeneden geçirilir.
7.Eagle Sendromu (Uzamış Stiloid Proses)
Normalde küçük olan stiloid çıkıntının uzaması veya stilohyoid ligamentin kalsifiye olmasıyla ortaya çıkar.
Bastırıcı, derin ve bazen çeneye-yutağa-kulağa yayılan ağrı oluşturabilir.
Belirtiler:
- Yutkunma ile artan kulak ve yüz ağrısı
- Boyun hareketleri ile tetiklenen rahatsızlık
- Kulakta dolgunluk hissi
- Ağız içi muayenesinde tonsil bölgesinde hassasiyet
CT ile tanı konur ve doğru seçilmiş hastalarda tedavi oldukça başarılıdır.
Ne Zaman Doktora Başvurmalısınız?
Aşağıdaki durumlarda kulak ağrısı mutlaka KBB uzmanı tarafından değerlendirilmelidir:
- Muayenede kulakta sorun bulunmadıysa
- Ağrı 3–5 günden uzun sürüyorsa
- Tek taraflı ve inatçıysa
- Yutma, konuşma veya çiğneme ile artıyorsa
- Boğaz ağrısı, kilo kaybı veya boyunda kitle eşlik ediyorsa
- Sigara ve alkol öyküsü varsa
Prof. Dr. Gediz Murat Serin ile Değerlendirme
Yansıyan kulak ağrısı, doğru tanı konulmadığında uzun süre devam edip yaşam kalitesini azaltabilir. Kulak tamamen normal görünse bile problemlerin kaynağı çok geniş bir yelpazede olabilir. Bu nedenle endoskopik muayene, boyun değerlendirmesi, diş/çene eklemi analizi ve gerekirse görüntüleme tanıda kritik önemdedir.
KBB doktorluğu süresince birçok bilimsel araştırma yapan, yurtiçi ve yurtdışı toplantılarda konuşmacı, katılımcı ve düzenleyici olan Prof. Dr. Gediz Murat Serin, birçok yerli ve yabancı makale ve kitap bölümleri yazmıştır. Kulak Burun Boğaz Uzmanı olan Dr. Serin’in uzmanlık alanlarının başında burun hakkında tüm ameliyatlar (estetik, septum perforasyonu vb.), burnun tamamlayıcı organları (sinüsler ve hastalıkları), revizyon (düzeltici) burun estetikleridir. Bunların yanı sıra tüm baş boyun cerrahileriyle de ilgilenmekte ve ameliyatlarını gerçekleştirmektedir.
