Tonsillektomi (Bademcik Ameliyatı) Kanamaları

Tonsillektomi (Bademcik Ameliyatı) Kanamaları

Prof. Dr. Gediz Murat Serin – Teşvikiye KBB Grubu / Hasta Bilgilendirme Yazısı

Kısaca Tonsillektomi Nedir?

Tonsillektomi, bademciklerin cerrahi olarak tamamen çıkarılmasıdır. Aşağıdaki durumlarda düşünülür:

  • Sık tekrarlayan enfeksiyonlar ve kronik tonsillit (ağız kokusu, bademcik taşı (magma), boğazda takılma hissi)
  • Bademcik hipertrofisine bağlı horlama/uyku apnesi, yutma güçlüğü
  • Peritonsiller apse (Bademcik iltahabı sonrası apseleşme)
  • Tek taraflı düzensiz büyüme gibi kanser şüphesi

Not: Bademcik büyümesi ve kötü kokuda her vakada tam çıkarım şart değildir; uygun olgularda buharlaştırma (tonsillotomi/reduksiyon) ile küçültme tercih edilebilir.

Ameliyat Sonrası Kanama: Ne Normal, Ne Acil?

“Kanama riski ameliyatın doğasında vardır. Tonsillektomi sonrası görülen kanamaların önemli bir kısmı, bireysel damar yapısı, iyileşme kabuğunun doğal olarak ayrılması, enfeksiyon, susuz kalma veya kullanılan bazı ilaçlar gibi hekim kontrolü dışında gelişen faktörlerle ilişkilidir. Cerrahın titiz tekniği ve uygun ameliyathane koşulları bu riski azaltır, ancak tamamen ortadan kaldıramaz. Bu nedenle önerilen ilaç, sıvı alımı ve beslenme talimatlarına uymak, uyarı işaretlerini fark ettiğinizde gecikmeden sağlık ekibine başvurmak çok önemlidir.”

Tonsillektomi sonrası kanama iki tiptir:

  1. Primer kanama (ilk 24 saat):
    Damar uçlarının kapanmaması veya pıhtının erken kaybı ile olur. Acildeğerlendirme gerektirir.
  2. Sekonder kanama (Genellikle 5–10. gün):
    İyileşme kabuğunun düşmesine bağlı hafif sızıntı Ancak kabuk düşmesi sonrası parlak kırmızı, durmayankanama acildir.

Evde izlemde normal sayılabilen durumlar:

  • Tükürükte ufak kırmızı benekler
  • Az miktarda koyu pıhtı (özellikle kabuk düşerken)

Acil başvuru gerektiren durumlar:

  • Ağız-burundan parlak kırmızı, durmayan kan
  • Pıhtı kusma, sıvı alamama
  • 38.5 °C üzeri ateş
  • Belirgin halsizlik/solgunluk, nefes darlığı

Çocuklarda hızlı akışlı kanama varsa: yan pozisyon verin ve tercihen acile başvurun ve bu arada doktorunuza da haber verin veya 112’yi çağırın.

Evde İyileşmenin Altın Kuralları

  • Bol sıvı: İlk günlerden itibaren yudum yudum, sık aralıklarla.
  • Beslenme: Soğuk/ılık, yumuşak gıdalar (yoğurt, muhallebi, püre, dondurma, çorba ılık).
  • Ağrı kontrolü: Parasetamol (asetaminofen) tercih edilir.
  • Soğuk uygulama: Boyuna kısa aralıklarla.
  • İrritanlardan kaçınma: Sıcak, baharatlı, asitli, sert gıdalar; sigara dumanı; sıcak duş/banyo ilk günlerde önerilmez.
  • İlaç uyarısı: Aspirin/ibuprofen gibi NSAID’ler kanama riskini artırır. Hekiminiz özellikle önermedikçe kullanmayın.

Güne Göre İyileşme Rehberi

  • Gün 0–1: Ağız boğaz ağrısı belirgin; soğuk/ılık sıvılar, parasetamol, kısa süreli boyun soğutma.
  • Gün 2–4: Ağrı kulaklara vurabilir (yansıyan ağrı); sık yudumla su, yumuşak gıdalar; ağız kokusu normaldir.
  • Gün 5–10: Kabuk düşmesi dönemi; tükürükte çizgisel kan/benek olabilir. Parlak kırmızı kanama acildir.
  • Gün 10–14: Ağrı ve hassasiyet azalır; gıda çeşitliliği artırılabilir.
  • İşe/okula dönüş: Ağrı ve beslenme tolere edildiğinde genellikle 1–2 hafta içinde.

Parsiyel Redüksiyon (Tonsillotomi) Ne Zaman?

Tam çıkarım yerine buharlaştırma/küçültme (parsiyel redüksiyon);

  • Büyük bademciğe sahip  ve buna bağlı uyku apnesi/horlama şikâyetli,
  • Bademcik taşları (ağız kokusu)
  • Avantajları; ağrının daha az, iyileşmenin daha hızlı olmasıdır. Hekiminiz endikasyonu hastaya göre belirler.

Sık Sorulan Sorular (SSS)

1) Ameliyat genel anestezi ile mi olur?

Evet, tonsillektomi genel anestezi ile yapılır; işlem süresi olguya göre değişir.

2) Ameliyattan sonra neden kulaklarım ağrıyor?

Boğaz sinirleri kulakla ortak ağrı yollarına sahiptir; bu yansıyan ağrıdır ve normaldir.

3) Ağız kokusu normal mi?

İlk 7–10 günde koku ve kötü tat kabuk nedeniyle normaldir; bol sıvı ve ılık gıdalar yardımcı olur.

4) Ne zaman spor yapabilirim?

Kanama riski azalana dek en az 2 hafta ağır efordan uzak durun. Yüksek ısı/sauna-hamamdan kaçının.

5) Antibiyotik şart mı?

Her hastada zorunlu değildir; hekim klinik bulgulara göre karar verir.

6) Gargara kullanmalı mıyım?

İlk günlerde çok nazik ılık suyla ağız çalkalama yeterli olabilir. Alkol içeren gargaralardan kaçının; hekiminiz önerdiyse reçetesine uyun.

Evde “Yapılacaklar / Kaçınılacaklar” Mini Listesi

Yapın:

  • Sık yudum su içmek
  • Ilık/soğuk yumuşak gıdalar
  • Parasetamol ile ağrı kontrolü
  • Kısa süreli boyun soğutma
  • Dinlenme, düzenli uyku

Kaçının:

  • Sıcak, baharatlı, sert/asitli gıdalar
  • Sıcak banyo/sauna, ağır egzersiz
  • Sigara ve dumanına maruz kalma
  • Aspirin/ibuprofen gibi NSAID’ler
  • Kendi kendine ilaç ekleme/çıkarma

Kırmızı Bayraklar: Ne Zaman Hemen Haber Vermeli?

  • Parlak kırmızı, durmayan kanama
  • Pıhtı kusma, baş dönmesi, belirgin solgunluk
  • 38.5 °C üzeri ateş
  • Sıvı alamama, idrar renginde koyulaşma
  • Nefes darlığı

Çocuklarda hızlı akışlı kanamada yan pozisyon ve acile başvurmak veya 112 çağrısı esastır.

Özet

Tonsillektomi, doğru endikasyonda yaşam kalitesini yükseltir. Bol sıvı, yumuşak-ılık beslenme, parasetamol temelli ağrı yönetimi ve kanama belirtilerine karşı uyanık olmak iyileşmenin anahtarıdır. Parsiyel redüksiyon, seçilmiş olgularda daha hızlı iyileşme avantajı sunabilir. Her durumda plan, kişiye özeldir.

 

Prof. Dr. Gediz Murat Serin

İletişim Formu

    Online Konsültasyon
    Prof. Dr. Gediz Murat Serin