Septum Perforasyonu Nedir? Burun İçi Delik ve Tedavi Yöntemleri
Prof. Dr. Gediz Murat Serin Anlatıyor
Burun içindeki bölmeyi oluşturan septumda delik oluşması, tıbbi adıyla septum perforasyonu, hastalar için hem fonksiyonel hem de estetik birçok sorun yaratabilir. Yaklaşık 20 yıldır rinoloji alanında çalışan bir Kulak Burun Boğaz uzmanı olarak, son 12 yılımı özellikle septum perforasyonuna yoğunlaştırdım. Bu alandaki özel ilgim, çok az sayıda hekimin derinlemesine çalıştığı bu kompleks problemi başarıyla tedavi edebilme oranımızı artırmamızaolanak tanıdı.
Septum Perforasyonu Nedir?
Septum, burun boşluğunu ikiye ayıran, ön kısmı kıkırdaktan, arka kısmı kemikten oluşan bir yapıdır. Bu yapının herhangi bir yerinde oluşan delik, “septum perforasyonu” olarak adlandırılır. Halk arasında bu durum çoğu zaman “burun içi delik” olarak ifade edilir.
Bu delik büyüdükçe burnun hem iç yapısında hem de dış görünümünde önemli sorunlara yol açabilir. Özellikle delik burnun ön kısmına yaklaştıkça burun sırtında çökme, burun ucunda sarkma ve nefes alırken ıslık sesi gibi şikâyetler gelişebilir.
Septum Perforasyonu Neden Olur?
Septum perforasyonu tek bir nedene bağlı olmaktan çok, birçok farklı faktörle ilişkili olabilir. En sık karşılaşılan sebepler şunlardır:
- Daha önce geçirilmiş burun ameliyatları (septoplasti, rinoplasti)
Özellikle iki taraflı mukozanın zedelenmesi sonucu delik oluşabilir. - Travmalar
Spor yaralanmaları, darbeler veya kazalar. - Uzun süreli burun spreyi kullanımı
Steroid içeren spreylerin veya vazokonstriktörlerin kontrolsüz kullanımı. - Uyuşturucu maddeler
Özellikle kokain kullanımı, burun dokusunda ciddi tahribata yol açar. - Enfeksiyonlar ve otoimmün hastalıklar
Septal hematom, Wegener granülomatozu gibi bazı sistemik hastalıklar.
Septum Perforasyonu Belirtileri Nelerdir?
Septumda oluşan her delik başlangıçta belirti vermeyebilir. Ancak delik büyüdükçe veya burnun ön kısmına yaklaştıkça şu şikayetler ortaya çıkabilir:
- Nefes alırken ıslık sesi
- Burun tıkanıklığı
- Burun içinde kuruluk ve kabuklanma
- Sık burun kanamaları
- Burun şeklinde bozulma ve estetik kaygılar
- Özgüven kaybı
Septum Perforasyonu Nasıl Tedavi Edilir?
Tedavi planı, perforasyonun yeri, büyüklüğü, hastanın şikayet düzeyi ve burun dış yapısının durumu gibi çok sayıda faktöre göre değişiklik gösterir. Bu nedenle her hasta için bireysel yaklaşım gerekir.
1.İnternal Onarım (Burun içi delik kapatma ameliyatı)
Eğer burun şeklinde bozulma yoksa ve dışarıdan estetik müdahaleye gerek duyulmuyorsa, sadece perforasyonun kapatılması hedeflenir. Bu amaçla:
- Nazal mukozadan flep teknikleri
- Bacaktan alınan zar (fascia lata)
- Kaburga kıkırdağı ve zarı (perikondrium)
kullanılır.
Bu ameliyatlar genellikle genel anestezi altında yapılır ve hastalar çoğunlukla 1 gün sonra taburcu edilir.
2.Kombine Cerrahi (Perforasyon Onarımı + Estetik Müdahale (Rinoplasti veya Revizyon rinoplasti)
Perforasyonla birlikte dış burun yapısında da bozulma varsa, bu durumda revizyon rinoplasti yaklaşımıyla burun hem içten hem dıştan yeniden yapılandırılır. Özellikle şu durumlarda tercih edilir:
- Burun sırtında çökme
- Burun ucunda düşüklük
- Asimetri ve şekil bozuklukları
- Önceki rinoplasti sonrası oluşan perforasyon
Bu ameliyatlarda sıklıkla burun içi mukozal döndürme flepleri ile kaburga kıkırdağı ve zarı kullanılır.
Kaburga Kıkırdağı Neden Kullanılır?
Kaburga kıkırdağı, mukavemet açısından son derece güçlü ve yeterli miktarda alınabilir bir dokudur. Özellikle daha önce burun ameliyatı geçirmiş, içeride kullanılabilir kıkırdağı kalmamış hastalarda tek güvenli seçenek olarak öne çıkar.
Kaburga kıkırdağı ile:
- Burnun destek yapısı yeniden kurulur
- Perforasyonun üzeri sağlam bir şekilde örtülür
- Estetik deformasyonlar düzeltilir
Ameliyat Sonrası İyileşme Süreci
- 2-3 hafta boyunca burun içinde silikon destekler kullanılabilir.
- Kaburga bölgesinde hafif hassasiyet olabilir, genellikle 48 saat içinde normale döner.
- Eğer estetik müdahale de yapılmışsa, burun dışına atel uygulanır.
- Ortalama iyileşme süreci 2-4 hafta olup, çoğu hasta günlük hayatına 1 hafta içinde dönebilmektedir.
Sonuç: Septum Perforasyonu Artık Kader Değil
Burun içinde delik olması, yani septum perforasyonu, hem solunumu hem de estetiği bozan ciddi bir sağlık sorunudur. Ancak günümüzde gelişmiş cerrahi teknikler ve bireyselleştirilmiş yaklaşımlar sayesinde bu durum kalıcı olarak tedavi edilebilmektedir.
Yaklaşık 20 yıllık rinoloji deneyimimle, özellikle son yıllarda septum perforasyonu tedavisine odaklanan bir cerrah olarak şunu net söyleyebilirim:
“Doğru hasta seçimi ve doğru teknikle septum perforasyonu büyük oranda kalıcı olarak kapatılabilir.”
Eğer nefes almakta zorluk, burun içi kuruluk, ıslık sesi veya burun şeklinde bozulma gibi şikayetler yaşıyorsanız, gecikmeden uzman değerlendirmesi alın.
Prof. Dr. Gediz Murat Serin
Kulak Burun Boğaz Uzmanı
Revizyon Rinoplasti & Burun Yapısal Cerrahisi
“Zor burunlar, titizlik ister.”
