Diş Kanal Tedavisi Dolgusu, Üst Çene İmplantı ve Sinüs Lift: Sinüzite Nasıl Yol Açar?
Prof. Dr. Gediz Murat Serin – Kulak Burun Boğaz Uzmanı
Kısa Özet
Sinüzit her zaman nezle sonrası gelişmez. Üst çenedeki dişler sinüslere çok yakındır. Kanal dolgusu taşması, implant ucunun sinüse girmesi ya da sinüs lift sırasında konan kemik tozlarının sinüse kaçması; sinüs içinde yabancı cisim reaksiyonu ve kronik iltihap başlatır. Bu tabloya diş kaynaklı (odontojenik) sinüzit denir. Kalıcı çözüm genellikle hem diş/hekimliği müdahalesi hem de burun içinden endoskopik sinüs cerrahisi ile sağlanır.
Diş Kaynaklı (Odontojenik) Sinüzit Nedir?
Üst çene azı–küçük azı dişlerinin kökleri, maksiller sinüsün (yanak sinüsü) tabanına komşudur. Bu yakınlık nedeniyle:
- Kanal tedavisi sırasında dolgu maddesi (gutta-perka/kanal patı) kök ucundan taşarsa,
- Üst çene implantı sinüs boşluğuna doğru fazla ilerlerse,
- Sinüs lift (kemik yükseltme) sırasında greft materyali sinüse kaçarsa,
sinüs mukozası bunu yabancı kabul eder; şişer, kalınlaşır ve iltihap başlar. Zamanla tek taraflı kötü kokulu akıntı, burun tıkanıklığı, yüzde ağırlık/ağrı ortaya çıkar.
Antibiyotikler çoğu kez yalnızca geçici rahatlama sağlar. Kaynak sorun temizlenmeden kalıcı düzelme beklemeyiz.
Kanal Tedavisi Sonrası Sinüzit Nasıl Gelişir?
Kanal dolgusunun kök ucundan sinüs boşluğuna taşması, sinüs içinde granülasyon ve mukoza kalınlaşmasına yol açar.
Belirtiler: tek taraflı burun tıkanıklığı, sarı-yeşil/kötü kokulu akıntı, yüzde dolgunluk, kanal yapılmış dişe basmakla hassasiyet.
Tedavi edilmezse: kronik sinüzit tablosu gelişebilir; baş ağrıları ve koku bozuklukları eklenebilir.
Üst Çene İmplantı ve Sinüz Lift Komplikasyonları
- İmplant: Sinüs tabanı inceyse implantın ucu sinüse uzayabilir. Bu, sinüs mukozasında sürekli irritasyon ve enfeksiyonu tetikler.
- Sinüs lift: Kemik miktarı azsa sinüs mukozası kaldırılıp kemik tozu/greft yerleştirilir. İşlem sırasında parçacıkların sinüse kaçması kronik iltihap nedenidir.
Olası sonuçlar:
- Uzamış, kötü kokulu akıntı ve tek taraflı tıkanıklık
- BT’de sinüs tabanında greft partikülleri/implant ucu
- İleri vakada oroantral delik (ağız–sinüs arasında kalıcı geçit)
Tanı: Neyi, Nerede Arıyoruz?
Sadece diş filmi çoğu zaman yetmez. İki yönlü yaklaşım gerekir:
- KBB Endoskopisi: Burun içindeki iltihap, irin ve sinüs boşaltım yolunun (ostium) açıklığı değerlendirilir.
- Paranazal Sinüs BT: Taşkın kanal materyali, sinüse uzanan implant ucu, sinüse kaçmış greft ve mukozal kalınlaşma net görülür.
Gerektiğinde periapikal diş görüntüleme ve diş hekimi muayenesiyle kaynak diş/implant kesinleştirilir. Kimi olguda diş hekimiyle eş zamanlı planlama yapılır.
Tedavi: Kalıcı Çözüm İçin İki Adım
1) Kaynağı Düzeltmek/Ortadan Kaldırmak
- Taşkın kanal dolgusu düzeltilir veya uzaklaştırılır.
- Sinüse uzanan implant geri alınır, revize edilir.
- Sinüs içindeki greft parçacıkları temizlenir; gerekirse oroantral delik ağız içi fleplerle kapatılır.
2) Endoskopik Sinüs Cerrahisi (ESC)
- Burun içinden, kamera ile sinüsün doğal boşaltım yolu açılır/genişletilir.
- İltihap ve yabancı materyal temizlenir; sinüs havalanır ve drene olur.
Bu iki adım birlikte uygulandığında nüks riski belirgin azalır, koku ve nefes fonksiyonları toparlar.
Evde Ne Yapmalı? (Kısa Rehber)
- Tek taraflı, kötü kokulu akıntı ve yüz ağrısı diş kaynaklı olabilir; geciktirmeyin.
- Rastgele antibiyotik kullanmayın; tabloyu yalnızca maskeler.
- Diş işlemi (kanal/implant/sinüs lift) sonrası yakın zamanda başladıysa mutlaka söyleyin.
- Muayene + BT çekimi en hızlı yolu gösterir.
Sık Sorulan Sorular
1-) Antibiyotikle geçer mi?
Geçici düzeltebilir; kaynak temizlenmeden kalıcı sonuç zordur.
2-) Ameliyat şart mı?
Sinüs içinde yabancı materyal varsa çoğu kez ESC gerekir. Sadece ilaçla çözülmez.
3-) Hep tek taraflı mı?
Büyük oranda tek taraflıdır; sorun hangi diş/implant tarafındaysa bulgular o tarafta yoğunlaşır.
4-) Nüks eder mi?
Kaynak doğru ortadan kaldırılır, sinüs endoskopik olarak açılır/temizlenirse nüks olasılığı düşer.
Son Söz
“Geçer” diye beklenen sinüzitlerin bir kısmı aslında dişten kaynaklanır. Doğru tanı ve multidisipliner yaklaşım (KBB + Diş Hekimliği) ile kalıcı çözüm mümkündür.
Prof. Dr. Gediz Murat Serin olarak, diş-sinüs ilişkisinin olduğu bu zor olgularda endoskopik cerrahiyi diş tedavileriyle eş zamanlı planlayarak sinüsü temizliyor, ağız-sinüs ilişkisini kapatıyor ve doğal anatomiyi geri kuruyoruz.
KBB doktorluğu süresince birçok bilimsel araştırma yapan, yurtiçi ve yurtdışı toplantılarda konuşmacı, katılımcı ve düzenleyici olan Prof. Dr. Gediz Murat Serin, birçok yerli ve yabancı makale ve kitap bölümleri yazmıştır. Kulak Burun Boğaz Uzmanı olan Dr. Serin’in uzmanlık alanlarının başında burun hakkında tüm ameliyatlar (estetik, septum perforasyonu vb.), burnun tamamlayıcı organları (sinüsler ve hastalıkları), revizyon (düzeltici) burun estetikleridir. Bunların yanı sıra tüm baş boyun cerrahileriyle de ilgilenmekte ve ameliyatlarını gerçekleştirmektedir.
